Κρήνη Sagredo

Στο βορειοδυτικό τοίχο του Δημαρχείου του Ηρακλείου (σύγχρονη ανακατασκευή της Λότζιας του 17ου αιώνα), έχει εντοιχιστεί ανάγλυφο που  εικονίζει γυναικεία μορφή κάτω από τόξο. Η μορφή έχει αποκρουστεί σε όλη την επιφάνειά της και κυρίως στο πρόσωπο.  Κάτω από το τόξο, ακολουθώντας την τοξωτή διάταξη, υπάρχει λατινική επιγραφή: CVRA SAGREDO PROFLVIT ISTA DVCIS. Λόγω της επιγραφής το γλυπτό ταυτίζεται με την κρήνη που ανέγειρε ο Δούκας Giovani Sagredo μεταξύ 1602 και 1604. Με τη φροντίδα του Giovanni Sagredo η κρήνη στη Λότζια τροφοδοτούνταν με νερό από την κρήνη Bembo μεσω πήλινων αγωγών. Αγωγοί έχουν εντοπιστεί έξω από τον Άγιο Μάρκο και κατά μήκος του τοίχου της Λότζιας.

Ο Gerola εντόπισε την κρήνη σε κατάστημα κοντά στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη Βαπτιστή (Gerola IV, σ. 42-45). Υποστήριξε πως αρχικά η κρήνη βρισκόταν στη λότζια και τμήμα της μεταφέρθηκε κοντα στην εκκλησία λόγω τηςοικοδόμησης της καινούριας λότζιας το 1626. Ερμήνευσε την γυναικεία μορφή ως προσωποποίηση της Κρήτης.

Ίσως η κρήνη Sagredo ταυτίζεται με την κρήνη (şadırvan) που αναφέρει ο Εβλιά Τσελεμπί στο τζαμί του Μαχμούτ, κεχαγιά του μεγάλου βεζίρη Φαζίλ Αχμέτ Πασά Κιοπρουλού, το έτος 1669, καθώς το τζαμί ιδρύθηκε με τη μετατροπή του ναού του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή.

Πετρούλα Βαρθαλίτου, «Περίτεχνες κρήνες με γλυπτό διάκοσμο», (υπό έκδοση)

Νικόλαος Σ. Σταυρινίδης, "Οι φιλανθρωπικές κρήνες του Μεγάλου Κάστρου (τα Σεμπίλια) ", Εφημερίδα "Πατρίς", -, χ.ε., 2-18/11/1969, -

Νικόλαος Σ. Σταυρινίδης, Μεταφράσεις τουρκικών ιστορικών εγγράφων αφορώντων εις την ιστορίαν της Κρήτης, Δ': Έγγραφα της περιόδου ετών 1715-1752 (Εγίρας 1127-1165), Ηράκλειο, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου, 1984, 119-121.

Spiridione Alessandro Curuni,- Lucilla Donati, Creta Veneziana, Βενετία, Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti, 1988 ,221, l.147-148.

Giuseppe Gerola, Monumenti Veneti nell' Isola di Creta, IV, Βενετία, Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti, 1932/1940 ,43, fig 17.