Κρήνη πλατείας Κορνάρου / Σεμπίλ Χατζή Ιμπραήμ Αγά

Κατηγορίακρήνη
Γενικές πληροφορίες για τη διαχείριση νερού
Γραπτές μαρτυρίες
Υλικά κατάλοιπα
ΌνομαΚρήνη πλατείας Κορνάρου / Σεμπίλ Χατζή Ιμπραήμ Αγά
Άλλες ονομασίες
Χρήση δημόσια/ιδιωτική
Εποχή κατασκευής/πρώτης αναφοράςΟθωμανική
Αιώνας18ος
Έτος1776
ΝομόςΗρακλείου
ΕπαρχίαΤεμένους
ΟικισμόςΗράκλειο
Θέση (αρχική)πλατεία Κορνάρου
Θέση (σημερινή)(δεν έχει οριστεί)
Περιγραφή

Η οθωμανική κρήνη που σώζεται μεχρι σήμερα στην πλατεία Κορνάρου οικοδομήθηκε το 1776 από τον Χατζή Ιμπραήμ Αγά γιο Εμπού Μπεκίρ. Σε καταχώρηση στο κατάστιχο του καδή με ημερομηνία 2 Μαρτίου 1776 σημειώνεται η ίδρυση εκ θεμελίων σεμπιλχανέ κοντα στο τζαμί της Βαλιδέ Σουλτάνας. Ο ιδρυτής της κρήνης ήταν πλούσιος έμπορος πιθανόν από την Ιεράπετρα. Για την συντήρηση της κρήνης, αφιέρωσε κτήματα που είχε στην Επισκοπή και στο Κάτω χωριό Ιεράπετρας, στα χωριά Χοδέτζ και Κακό Χωριό Μονοφατσίου. Ακόμα σπίτι στον Χάνδακα, στη συνοικία του σουλτάνου Ιμπραήμ, με δυο δεξαμενές, δυο πηγάδια, δυο χαμάμ. Όρισε διαχειριστή του βακουφιού του τον γιο του και στη συνέχεια τους απογόνους του. επίσης δίπλα στο σεμπίλ έκτισε δωμάτιο για τον διανομέα του νερού και όρισε ότι θα πληρώνεται με 110 παράδες τον μήνα. Για να έχει η κρήνη κρύο νερό το καλοκαίρι ζήτησε να αγοράζονται τέσσερα φορτία χιόνι κάθε μέρα το χρονικό διάστημα από του Αγίου Γεωργίου ως του Αγίου Δημητρίου. Ακόμα όρισε πως για την συντήρηση της κρήνης θα δαπανόνται 100 γρόσια κάθε χρόνο.

Πρόκειται για πεντάπλευρο κτίσμα που δίνει την εντύπωση περίκεντρης κατασκευής, ωστόσο στην μια πλευρά του έχει ορθογώνια δεξαμενή συλλογής νερού. Είναι κτισμένη σε ισόδομη σύστημα. Οι πέντε πλευρές του ορίζονται με μαρμαρινους πεσούς στις ακμές τους, στην μία πλευρά ανοίγεται θύρωμα, ενώ στις άλλες πλευρές υπάρχουν μεγάλα ημικυκλικά τοξωτα ανοίγματα, κάτω από κάθε άνοιγμα υπάρχει η πλάκα του κρουνού και λεκανίδα συλλογής νερού κλείνουν. Πάνω από το θύρωμα υπάρχει πλάκα με επιγραφή, σε μετάφραση: «Και το ύδωρ η αρχή των πάντων». Πρόκειται για φράση που αποδίδεται στον Θαλή Μιλήσιο.

Δείτε την εγγραφή στον "Αρχαιολογικό Άτλαντα"
Βιβλιογραφία

Νικόλαος Σταυρινίδης,  "Οι φιλανθρωπικές κρήνες του Μεγάλου Κάστρου (τα Σεμπίλια)", Εφημερίδα "Πατρίς", 2-18/11/1969, αρ. 13.

Ελένη Κανάκη, "Σεμπίλ Χατζή Ιμπραήμ Αγά", στο Έρση Μπρούσκαρη (επιμ). Η Οθωμανική Αρχιτεκτονική στην Ελλάδα , ΥΠΠΟ, Διεύθυνση Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων, 2008, σ. 410