Σιβρί Τσεσμέ στον Χάνδακα

Η κρήνη Sivri Çeşme βρισκόταν στην Πλατιά Στράτα (τη σημερινή Λεωφόρο Καλοκαιρινού).  Σύμφωνα με τον Σταυρινίδη, οφείλει την ονομασία της (Sivri Çeşme: Αιχμηρή Κρήνη) στην αετωματική πρόσοψή της. (Σταυρινίδης 1976, Α', σ. 349, υποσ. 1).

Η κρήνη αναφέρεται σε καταχώριση του έτους 1671 σε ιεροδικαστικό κώδικα του Χάνδακα, επίσης σε καταχώριση του έτους 1672. (Καραντζίκου - Φωτεινού 2003, σ. 199).

Σε καταχώριση του έτους 1719 σημειώνεται πως η κρήνη υδροδοτούνταν με δύο μασούρες νερό (Σταυρινίδης Δ΄, 1984, σ. 47-51, αρ. 1974Β΄, σ. 49).

Το έτος 1737, σύμφωνα με άλλη καταχώριση σε ιεροδικαστικό κώδικα, ο Αμπντουραχμάν από τον Χάνδακα ανέλαβε να αποκαταστήσει τους αγωγούς της κρήνης, οι οποίοι είχαν υποστεί ζημιές (Σταυρινίδης 1984, Δ', σ. 229-230).

Ο ιταλός ερευνητής Giuseppe Gerola (IV σ. 44) ταύτισε την κρήνη Sivri Çeşme με παλαιότερη κρήνη, η οποία είχε κατασκευάστει από τον μηχανικό Latino Orsini το 1583-84 στη Strada Larga, δηλαδή στην Πλατιά Στράτα. Η κρήνη αυτή καταγράφεται στην έκθεση του μηχανικού Francesco Basilicata, F.68r (Σπανάκης V σ. 225).

Η βενετική κρήνη τροφοδοτούνταν αρχικά από πηγή στην Τάφρο των Φοινίκων (fossa del datoli). Στον 17ο αιώνα όμως η πηγή είχε στερέψει και για αυτό διοχετεύτηκε στην κρήνη νερό από την κρήνη Bembo.

Στην οθωμανική κρήνη υπήρχε σε δεύτερη χρήση, ως λεκάνη, μεσοβυζαντινό επίθημα κιονοκράνου, το οποίο και φωτογραφησε ο Gerola. (Donati - Curuni, σ. 223, αρ.φωτ. 1060, 159 και 1061).

Η κρήνη δεν σώζεται.

Βλ.και digital crete: Στα χρόνια των Οθωμανών.

Ελένη Καρατζίκου, Πηνελόπη Φωτεινού, Ιεροδικείο Ηρακλείου: Τρίτος Κώδικας (1669/73 - 1750/67), επιμ. Ελισάβετ Α. Ζαχαριάδου, Ηράκλειο, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου, 2003, 18, 199.

Νίκος Παπαδάκης, Οι κρήνες της Σητείας: Ενετοκρατία, Τουρκοκρατία, Αυτονομία, Ένωση, Σητεία, Ελληνική Περιηγητική Λέσχη-Τμήμα Σητείας, 1992, 14.

Στέργιος Σπανάκης, Η ύδρευση του Ηρακλείου, 828-1939, Ηράκλειο, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος-Τμήμα Ανατολικής Κρήτης, 1981, 55-56, 98.

Νικόλαος Σ. Σταυρινίδης,"Οι φιλανθρωπικές κρήνες του Μεγάλου Κάστρου (τα Σεμπίλια) ", Εφημερίδα "Πατρίς", -, χ.ε., 2-18/11/1969, -.

Νικόλαος Σ. Σταυρινίδης, Μεταφράσεις τουρκικών ιστορικών εγγράφων αφορώντων εις την ιστορίαν της Κρήτης, Α': Έγγραφα της περιόδου ετών 1657-1672 (Εγίρας 1067-1082), Ηράκλειο, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου, 1976, 349, υποσ. 1.

Νικόλαος Σ. Σταυρινίδης, Μεταφράσεις τουρκικών ιστορικών εγγράφων αφορώντων εις την ιστορίαν της Κρήτης, Δ': Έγγραφα της περιόδου ετών 1715-1752 (Εγίρας 1127-1165), Ηράκλειο, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου, 1984, σ. 48-51, 119-121, 229-230.

Giuseppe Gerola, Monumenti Veneti nell' isola di Creta, IV, Βενετία,  1905-1932, σ. 44.

Spiridione Donati, Lucilla Curuni, Creta Veneziana, Βενετία 1988, σ. 223, αρ.φωτ. 1060, 159 και 1061