Κρήνη του Νουμάν Πασά

Κατηγορίακρήνη
Γενικές πληροφορίες για τη διαχείριση νερού
Γραπτές μαρτυρίες
Υλικά κατάλοιπα
ΌνομαΚρήνη του Νουμάν Πασά
Άλλες ονομασίες Σεμπιλχανέ του Νουμάν Πασά
Χρήση δημόσια/ιδιωτική
Εποχή κατασκευής/πρώτης αναφοράςΟθωμανική
Αιώνας18ος
Έτος1744
ΝομόςΗρακλείου
ΕπαρχίαΤεμένους
ΟικισμόςΗράκλειο
Θέση (αρχική)(δεν έχει οριστεί)
Θέση (σημερινή)(δεν έχει οριστεί)
Περιγραφή

Η κρήνη του Νουμάν Πασά βρισκόταν κοντα στο πάρκο Θεοτοκοπούλου. Χτίστηκε, σύμφωνα με τον Σταυρινίδη, το 1744. Ο Νουμάν Πασά διατελούσε τότε πασάς του Χάνδακα, που ήταν και η γενέτειρά του. Η κρήνη καταστράφηκε μάλλον στις αρχές του 20ου αιώνα. Με βάση τις φωτογραφίες της, ο Σταυρινίδης χαρακτηρίζει την κρήνη "ένα καλλιτέχνημα της τουρκικής αρχιτεκτονικής" και γράφει ότι "θα άξιζε χίλιες φορές να διατηρούνταν αυτό το μνημείο εκεί αντί της σημερινής παράγκας" (Σταυρινίδης, 1969). Στις φωτογραφίες διακρίνεται η κρήνη, τετράγωνης κάτοψης. Οι πλευρές της ορίζονταν από ζεύγη πεσσων και κιόνων, οι οποίοι πλαισίωναν οξυκόρυφα ανοίγματα και υποστήριζαν λοξότμητο γείσο. Κορυφές στις γωνίες και αετώματα στις πλευρές έστεφαν την κρήνη.
Η κρήνη αναφέρεται σε καταχώριση του έτους 1764 στο κατάστιχο του καδή του Χάνδακα ως σεμπιλχανέ (sebilhane) του Νουμάν Πασά. Ορίζεται ότι θα υδροδοτείται με οκτώ μασούρες νερό (Σταυρινίδης Ε', 1985 σ. 239-242 και υποσ. 33).

βλ. και Digital Crete: Στα χρόνια των Οθωμανών

Δείτε την εγγραφή στον "Αρχαιολογικό Άτλαντα"
Βιβλιογραφία

Νικόλαος Σταυρινίδης,  "Οι φιλανθρωπικές κρήνες του Μεγάλου Κάστρου (τα Σεμπίλια)", Εφημερίδα "Πατρίς", 2-18/11/1969.

Στέργιος Σπανάκης, Η ύδρευση του Ηρακλείου, 828-1939, Ηράκλειο, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος-Τμήμα Ανατολικής Κρήτης, 1981, σ. 42.

Νικόλαος Σταυρινίδης, Μεταφράσεις τουρκικών ιστορικών εγγράφων αφορώντων εις την ιστορίαν της Κρήτης, E': Έγγραφα της περιόδου ετών 1752-1765 (Εγίρας 1165-1179), Ηράκλειο, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου, 1985, σ. 239-242, υποσ. 33.