Κατηγορίαδεξαμενή
Γενικές πληροφορίες για τη διαχείριση νερού
Γραπτές μαρτυρίες
Υλικά κατάλοιπα
Όνομα
Άλλες ονομασίες
Χρήση δημόσια/ιδιωτική
Εποχή κατασκευής/πρώτης αναφοράςΒενετική
Αιώνας16ος
Έτος1593
ΝομόςΧανίων
ΕπαρχίαΚυδωνίας
ΟικισμόςΧανιά
Θέση (αρχική)Σπλάτζια
Θέση (σημερινή)(δεν έχει οριστεί)
Περιγραφή

To 1593, ο γενικός προνοητής Giovanni Mocenigo κατασκεύασε μία δεξαμενή στην πλατεία του Αγίου Νικολάου (Σπλάτζια), καθώς και άλλες δύο δεξαμενές. Για να κατασκευάσει  τη μεγάλη δεξαμενή της πλατείας συμβουλεύτηκε το 1590 τον Aluise Giustinian, ο οποίος όχι μόνο υποστήριξε τον ρεκτορα Francesco Malipiero, αλλά ζήτησε και "pozzeri" (ειδικούς στην κατασκευή πηγαδιών) για να προχωρήσουν και άλλες εργασίες.

1595 ο Ρεκτορας Benetto Dolfin περιγράφει την καταστροφή λόγω βροχής και σεισμών του πηγαδιού στην πλατεία Αγίου Νικολάου.

Στη δεξαμενή αναφέρεται το 1602 ο τότε Προνοητής Benetto Moro, λέγοντας ότι δεν χρησιμοποιείται πια γιατί οι βάσεις της έχουν σπάσει από τη ζέστη. (Σπανάκης 1958, σ. 41).

Το 1616 ο Gerolamo Contarini υποσχέθηκε να επισκευασει τη δεξαμενή του Αγίου Νικολάου.

Οι υπόγειες δεξαμενές του 16ου αιώνα υδροδοτούσαν την πόλη διαμέσου ενός νέου υδρευτικού δικτύου. Στο β' μισό του 19ου αιώνα,  κατασκευάστηκε υπόγειο συγκρότημα κρήνης για τελετουργικές νίψεις πιστών. Στην άνω επιφάνεια η κρήνη έφερε θόλους από συμπαγείς πλίνθους και παράλληλα, στο χώρο που την περιέβαλλε, υπήρχε διαμορφωμένος κήπος και οκταγωνικό περίπτερο (sebil).

Το 1960 το υπόγειο συγκρότημα κατεδαφίστηκε και καταχώθηκε από τις τοπικές αρχές. Το 1987 οι εργασίες αποκατάστασης αποκάλυψαντην πέτρινη κλίμακα και τον χώρο που διαιρείται με τοξοστοιχίες σε τρία μέρη και καλύπτεται από χαμηλωμένη πλινθόκτιστη καμάρα. Η δυτική πλευρά με τις κρήνες βρίσκεται σε επαφή με καμαροσκέπαστη δεξαμενή που ίσως επικοινωνεί με το ενετικό υδραγωγείο.

 

βλ. και digital Crete: στα χρόνια των Οθωμανών.

 

Δείτε την εγγραφή στον "Αρχαιολογικό Άτλαντα"
Βιβλιογραφία

Giuseppe Gerola, Monumenti Veneti nell' Isola di Creta IV, Βενετία, Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti, 1932/1940, σ. 30.

Στέργιος Σπανάκης, Benetto Moro, Relazione 1602, Μνημεία Κρητικής Ιστορίας,τομ. IV, Ηράκλειο 1958, σ. 41.

Μιχάλης Ανδριανάκης, Η παλιά πόλη των Χανίων, Αθήνα 1997, σ.105, 137.

Μανώλης Μανούσακας, "Φωτοαναδρομές στα παλιά Χανιά", Διαδρομές Περιοδική έκδοση των Χανιώτικων Νέων, 2005, αρ.39.

Ιωσήφ Χατζιδάκης, Περιήγησις εις Κρήτην, τύποις Νικολάου Βαρβαρέσου, Ερμούπολη 1881, σ.111.