5 Απριλίου 1549: Ενοικίαση μύλου στον Μυριστή

Ο Πέτρος Σερέπετζης, γιός του Ντζανή και ο Μιχάλης Βαράνης, γιός του Γεωργίου που κατοικούν ο πρώτος στο χωριό Καταλαγάρι και ο δεύτερος στο χωριό Αμπραμοχώρι νοικιάζουν από τους Γεώργιτζη και Αντώνη Παπαδόπουλο του Θεοδώρου, για 3 χρόνια, τον μύλο τους που βρίσκεται στον Μυριστή. Συμφωνούν να τους πληρώνουν κάθε χρόνο σιτάρι 80 μουζουρίων, κοσκινισμένο “να σας πληρώνομεν πάκτος δια αυτόν τον λεγόμενον μύλον, σιτάρι κοσκινισμένω της αλεστικής, μουζούρια κουμυλάρια ογδοήντα ηγούν τον κάθε χρόνον”. Συμφωνούν στον τρόπο που θα μοιράζοναι τα χρέη των επισκευών “Ακόμη ξεκαθαρίζοντ(α) και εις ευτιάσιμόν του από υπερπύρων ένα και κάτω να' ναι εμας των μυλονάδων και από υπέρπυρων ένα και απάνω να' ναι εσας των νικοκυρών”. Οι ιδιοκτήτες δεσμεύονται να καθαρίσουν το πηγάδι του μύλου “ ακόμη οιμαισταν κοτέντοι ημείς οι λεγόμενοι μυλονάδες και όταν μας ευτιάσεται και καθαρίσεται το πηγάδι του λεγόμενου μύλου, τότε να'μαισταν κρατημένοι να σας πληρώνωμεν πάκτος εις αυτόν τον κάθεν χρόνον”. Οι ιδιοκτήτες του μύλου δάνεισαν στους ενοικιαστές τα χρήματα για την αγορά υποζυγίου “Ακόμη ομολογούμεν ημείς οι άνωθεν μυλωνάδαις το πως κρατούμεν εσας των λεγόμενων Παπαδόπουλων και δουκατα κορέντε δ', ηγούν τέσσερα, τα οποία μας εδώκεται δανικά και αγωράσαμεν ενα σομαρικόν δια να δουλευωμενστα εις τον λεγόμενον μύλον, τα οποία δουκάτα κορέντε να τα κρατούμεν εως το κομπλημεντο των λεγόμενων τριών χρόνων και τότε να σου τα πληρώνωμεν δια του γαστάλδ(ο) και να 'ναι ομπλεγάδο σας και το λεγόμενον σομαρικόν έως το αποπλήρωμά σας”. Επίσης, συμφωνούν να μην εμποδίσουν ποτέ το νερό της Παρασκευής που ποτίζει το περιβόλι τους. “Ακόμη να μην πορούμεν ποτέ να αμποδίσωμεν το νερό της ημέρας της Παρασκευής, πάσης ευδομάδος, ολοχρονικόν, όπου ποτίζεται το περιβόλι εσάς και του μοναστηριού κατα το συνήθιον διά τους άνωθεν χρόνους τρεις”.

βλ.και αναφορά σε νερόμυλο το 1672

Μανόλης Γ. Δρακάκης, Τόνια Μαρμαρέλη, Μιχαήλ Μαράς. Νοτάριος Χάνδακα Κατάστιχο 149 (1 Απριλίου - 28 Ιουνίου 1549), τ. Β΄, Ηράκλειο 2005, σ. 26-27. αρ. 26.